Historia Zorana

2018, Bośnia i Hercegowina

Kiedy po raz pierwszy dowiedziałem się o diagnozie, nie mogłem spać przez wiele nocy; czułem się bardzo samotny. Z bólem muszę przyznać, że były nawet łzy, kiedy nikt nie mógł mnie zobaczyć. Potem nastąpił punkt zwrotny, kiedy powiedziałam sobie: w porządku, mam tę chorobę. Wykorzystam jak najlepiej czas, który mi pozostał. Po tej decyzji poczułam się lepiej.

Nazywam się Zoran i jestem absolwentem stomatologii dziecięcej i profilaktycznej. Obecnie pracuję jako kierownik gabinetu stomatologicznego w klinice ogólnej.

Kiedy zdiagnozowano u mnie stwardnienie zanikowe boczne (ALS), po zdaniu egzaminu certyfikacyjnego dla dentystów, poinformowałem dyrektora kliniki, że nie mogę kontynuować pracy jako dentysta i że trzeba będzie znaleźć inne rozwiązanie. Natychmiast to zaakceptowała, a później zaproponowała mi obecne stanowisko, które piastuję od trzech lat. Po diagnozie zacząłem również podróżować, docierając aż do bieguna południowego.

Po tym, jak zaczęły pojawiać się fizyczne oznaki postępu choroby (np. nie mogłem już jeść całkowicie samodzielnie, nie mogłem trzymać szklanki itp.), zacząłem czuć się zaniepokojony tą niezdolnością. Muszę przyznać, że cierpiałem w środku przez długi czas, aż w pewnym momencie moi przyjaciele zauważyli, że nie jestem tą osobą, którą byłem kiedyś, że mój śmiech zniknął i że jestem w złym nastroju, więc doradzili mi wizytę u psychiatry.

Walczyłem z tym z profesjonalną pomocą, a moim przesłaniem dla innych pacjentów byłoby przesłanie optymizmu. Wyszedłem i zacząłem podnosić świadomość w mojej lokalnej społeczności na temat tej choroby. Byłam zaskoczona wsparciem ze strony bliskich mi osób, a nawet tych mniej bliskich. To długa walka, dlatego warto otaczać się życzliwymi przyjaciółmi, wdychać ich pozytywną energię i wewnętrzną siłę. Otaczaj się kochającymi osobami, które są Ci bliskie. Bądź trochę samolubna pod tym względem i nie zużywaj swojej energii na nieistotne sprawy. I walcz dalej, bo żyje się tylko raz. Nigdy nie rozumiałem tego wyrażenia, ale teraz doceniam życie o wiele bardziej niż kiedykolwiek wcześniej.

2018, Bośnia i Hercegowina

Jeśli chodzi o bezpieczeństwo, to jest ono bardzo ważne. Nie ma takiej możliwości. To był bardzo ważny moment, kiedy sam się odezwał: "Dobro, imam tu bolest. To jest najbolniejsze od życia." Nakon toga sam se osjećao bolje.

Zovem se Zoran i specijalista sam iz dječje i preventivne stomatologije. Trenutno obavljam poslove načelnika stomatološke službe u domu zdravlja.

Po rozpoznaniu amiotroficznej bocznej sklerozy (ALS), specyficznej polożenogowej ispity, sam direktorici ustanove u kojoj radim saopštio da više moći raditi kao stomatolog i da je potrebno drugačije rješenje. Ona je to bez riječi prihvatila, a kasnije mi ponudila i mjesto načelnika, koje obavljam već tri godine. Nakon dijagnoze sam otišao na dugo putovanje, bio sam i na Južnom Polu.

Kada su se počeli javljati prvi znaci intenzivnije progresije (npr. nisam više mogao jesti potpuno samostalno, nisam mogao držati čase itd.), sam to nešto teže prihvatao. Moram reći da sam ja to dugo trpio i gutao u sebi, pogotovo do jednog momenta kad su moji prijatelji vidjeli da ja više nisam taj čovjek, da je nestalo mog smijeha i raspoloženja i vedrine. To mi nie przeszkadza, bo to jest psihijatru.

Borio sam se protiv tih osjećanja uz professionalnu pomoć i moja poruka bi bila neko širenje optimizma među oboljelim. Ja sam uważam, że jest to bardzo ważne. Iznenadilo me stvarno da su ljudi oko mene, i ne tako bliski, bili stvarno uz mene. Borba treba da traje, tako da se se okružite prijateljima koji će shvatiti vašu situaciju, tražite od njih pozitivnu energiju i snagu. Określają one, co jest ważne, a co nie. Postanite u tom smislu sebični i ne trošite energiju na ono što ne treba da se troši. To nie jest dla mnie jasne, że "Jedan je život". Nekako danas život cijenim mnogo više nego prije.

Data: Marzec 2018
Lek: Radicut / Radicava (edaravone)